مدیران و سهامداران به منظور حداکثرسازی منافع و حفظ همکاری، به اعمال کیفیت گزارشگری مالی و محافظهکاری دست میزنند. یا به هر دلیلی (و البته شاید اخلاقی) از اعمال آن صرف نظر میکنند(سفاروهمکاران،1403).محافظه کاری یکی از ویژگی های گزارشگری مالی است که در سال های اخیر به واسطه رسوایی های مالی توجه بیشتری را به سوی خود جلب کرده است .محافظه کاری در حسابداری بیانگر این است که هزینه ها باید زودتر و درآمدها دیرتر شناسایی شود. در مفاهیم نظری حسابداری، محافظه کاری به عنوان واکنش محتاطانه در مقابل عدم اطمینان و به منظور حمایت از حقوق صاحبان سهام و اعتباردهندگان شناخته می شود(انورخطیبی و هاشمی, 1402).محافظه کاری بر اعمال احتیاط در شناسایی و اندازه گیری درآمد و دارایی ها دلالت دارد، یكی از مهمترین میثاق های محدود کننده ی صورت های مالی به شمار می رود. در حالی که اکثر حسابداران وجود محافظه کاری را قبول دارند ولی تا کنون تعریف دقیق از آن ارائه نشده است. محافظه کاری مكانیزمی است که اگر به درستی اعمال شود، به حل بسیاری از مسائل نمایندگی و عدم تقارن اطلاعاتی منجر خواهد شد که به طور کلی، از شكاف روزافزون بین مدیران و تأمین کنندگان منابع مالی واحدهای تجاری ناشی می شود. از طرف دیگر، استفاده کنندگان از اطلاعات مالی، تمایلی به استفاده از گزارش هایی که در آن، درآمدها و دارایی ها به طور غیر واقعی کمتر از واقع و هزینه ها و بدهی ها به طور افراطی بیشتر از واقع نشان داده شود، ندارند. آگاهی از متغیرهای مؤثر بر این ویژگی ها سبب بهبود تصمیمات سرمایه- گذاران و مدیران و حسابرسان می شود(گلستانی وهمکاران،1401). یکی از مهمترین تصمیمات مالی در شرکت انتخاب ترکیب مناسب بدهیهای بلندمدت و کوتاه مدت است.این ترکیب ممکن است تحت تاثیر عوامل درون شرکتی و یا عوامل کلان اقتصادی قرار گیرد. مطالعات تجربی بی شماری در زمینه ساختار سرمایه تاکنون در سراسر دنیا از دهه 1960انجام شده است، اما شاخه جدیدی از ساختار سرمایه یعنی ساختار سررسید بدهی شرکت هنوز به اندازه کافی مورد توجه قرار نگرفته است ، بررسی عوامل تأثیرگذار بر انتخاب ساختار سررسید بدهی از منظر متغیرهای کلان اقتصاد ممکن است به دانش در هر دو حوزه مالی و اقتصادی بیفزاید(کای وهمکاران،2008).محافظهکاری حسابداری یکی از چالشبرانگیزترین موضوعات حسابداری طی یک قرن اخیر بوده است. صاحبنظران حسابداری به بررسی ابعاد مثبت و منفی این ویژگی اطلاعاتی گزارشگری مالی پرداختهاند. از دید طرفداران، محافظهکاری از طریق محدود کردن توانایی مدیران در بروز رفتارهای فرصتطلبانه به نظارت و حاکمیت صاحبان سرمایه کمک کرده و در انتقال حق کنترل شرکت به تأمینکنندگان سرمایه اثرگذار است. در مقابل، منتقدان خاطرنشان ساختهاند حسابداری محافظهکارانه باعث کاهش خالص داراییها و سود خالص دوره میشود که این امر دسترسی شرکت به منابع مالی را کاهش میدهد، محافظهکاری، عدم تقارن تأیید هزینهها و درآمدها است. این عدم تقارن میتواند بر عملکرد مالی شرکتها که در قالب اعداد و ارقام صورتهای مالی گزارش میشود، اثرگذار باشد (رابرتبلاوم ، 2018). محافظهکاری یک قرارداد طولانیمدت در گزارشگری مالی و نظریه چند بعدی است. محافظه کاری می تواند منجر به حذف پروژه های سودآوری شود که در دوره های ابتدایی عمر پروژه، این پروژه ها جریانهای نقدی منفی ایجاد می کنند. ارزیابی عملکرد شرکت و سنجش توان سود آوری و پیش بینی فعالیت های آتی و پیش بینی بازده آتی حاصل از پروژه های شرکت توسط مدیریت برای سرمایه گذاران مهم است و سرمایه گذاران با استفاده از اطلاعات مالی شرکتها بازده مورد انتظار خود را برآورد می کنند(الهامی و وکیلی فرد،1401). صاحبنظران حسابداری به بررسی ابعاد مثبت و منفی این ویژگی اطلاعاتی گزارشگری مالی پرداخته اند. به نظر موافقان، محافظه کاری از طریق محدود کردن رفتارهای فرصت طلبانه مدیران باعث افزایش ارزش شرکت می شود ،از سوی دیگر، مخالفان محافظه کاری استدلال می کنند که به طور بالقوه تحریف اطلاعات و تخصیص منابع، می تواند ارزش شرکت راکاهش دهد ، شرکت ها نیز به دلیل کاهش هزینه های قرارداد، ریسک طرح دعاوی حقوقی، کاهش یا تعویق مالیات، افزایش کیفیت اطلاعات مالی و کاهش هزینه سیاسی و ... سود را بصورت محافظه کارانه گزارش می دهند، بعلاوه سود شرکت ها در مواجهه با استانداردهای حسابداری، قوانین سازمان بورس و اوراق بهادار و فشار از جانب حسابرسان نیز به شکل محافظه کارانه تهیه می شود(عرب زاده وهمکاران،1399).
فهرست مطالب:
2-1- مقدمه
2-2- مبانی نظری محافظه کاری مشروط و غیر مشروط
2-2-1- مفاهیم محافظه کاری
2-2-2- دلایل محافظه کاری
2-2-3- دیدگاههای مرتبط با محافظه کاری
2-2-3-1- محافظه کاری نقش اطلاعاتی دارد (دیدگاه منافع قراردادی)
الف- بهبود کیفیت اطلاعات
ب- کاهش منافع مدیریت سود برای مدیران
2-2-3-2-محافظه کاری کیفیت اطلاعات را کاهش می دهد (دیدگاه تحریف اطلاعات)
2-2-4- محافظه کاری مشروط و نا مشروط
2-2-5- معیارهای اندازه گیری محافظه کاری
2-2-5-1- معیار مرتبط با سود و بازده سهام
2-2-5-2- معیار سود و اقلام تعهدی
2-2-5-3- معیار خالص داراییها
2-2-5-4- معیار تطابق هزینهها و درآمدها
2-2-6- مدل های اندازه گیری محافظه کاری حسابداری
2-2-6-1- مدل باسو (1997) برای اندازه گیری محافظه کاری
2-2-6-2- مدل گیولی وهاین برای اندازه گیری محافظه کاری
2-2-7- عوامل موثر بر محافظه کاري حسابداری
جدول 2-1: خلاصه مدلهاي ارزيابي محافظه كاري
2-3- ارتباط نظری محافظه کاری و متغیرهای پرکاربرد در حسابداری
2-3-1- ارتباط نظری محافظه کاری و عملکرد شرکت
2-3-2- ارتباط نظری محافظه کاری و معیارهای ریسک
2-3-3- ارتباط نظری محافظه کاری وسرمایه فکری
2-3-4- ارتباط نظری محافظه کاری واهرم مالی
2-3-5- ارتباط نظری محافظه کاری وحاکمیت شرکتی
2-3-6- ارتباط نظری محافظه کاری ومدیریت سود
2-4- پیشینه پژوهش های انجام شده در ارتباط با محافظه کاری حسابداری
2-4-1- پیشینه پژوهش های داخلی1403-1402
2-4-2- پیشینه پژوهشهای خارجی2023-2022
منابــــــع