مهاجرت عامل اصلي پيدايش حاشيه نشيني و اسکان غيررسمي است و حاشيه نشيني خود به عنوان يکي از مسايل اجتماعي، پيامدها و آثار متفاوتي در سطوح خرد و کلان در جامعه به جاي مي گذارد. يکي از مهمترين حوزه هاي تاثيرگذار حاشيه نشيني، حوزه بسيار حساس آسيب هاي اجتماعي است. گسترش حاشيه نشيني در سطح خرد موجب ايجاد اختلال در امنيت رواني ساکنان شهرها و در سطح کلان موجب ايجاد انواع آسيب ها و ناهنجاري هاي اجتماعي مي شود. 
حاشيه نشينان را در معناي عام شامل تمام کساني مي دانند که در محدوده اقتصادي شهر ساکن هستند ولي جذب اقتصاد شهري نشده اند. جاذبه شهرنشيني و رفاه شهري اين افراد را از زادگاه خويش کنده و به سوي قطبهاي صنعتي و بازار کار مي کشاند و اکثر آنها مهاجرين روستايي هستند که به منظور گذراندن بهتر زندگي راهي شهرها مي شوند. حاشيه نشيني مشکلات اجتماعي موجود در شهرها را تشديد کرده و آنها را گسترده تر مي سازد. وجود حاشيه نشينان در مناطق حاشيه اي شهرها به لحاظ تقاضا براي استفاده از منابع آموزشي و پرورشي مي تواند موجب افزايش فشار بر منابع موجود در اين زمينه شود و يا اينکه سطح بي سوادي را افزايش دهد. در مناطق حاشيه نشين به دلايل ساختار فرهنگي و اجتماعي و اقتصادي هنوز سطح باروري زنان در مقايسه با ساير زنان شهري از ميزان بالاتري برخوردار مي باشد. اختلاف سطح توسعه در زمينه هاي اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي ميان شهر و روستا يکي از عوامل عمده مهاجرت روستاييان به شهرها و در نتيجه بروز و گسترش پديده حاشيه نشيني است و تا زماني که اين اختلاف سطح از بين نرود، همچنان مهاجرت از روستا به شهرها و نيز ايجاد مناطقي به نام حاشيه ادامه دارد. با وجود مشکلات و مسايل مورد مطالعه در اين مقاله، اين عقيده که بايد مناطق حاشيه نشيني را تخريب کرد قابل دفاع نمي باشد. لذا براي حل مساله و رفع مشکلات موجود و کمک به کاهش آسيب هاي اجتماعي در سطوح خرد و کلان، مي بايست با ساماندهي حاشيه نشيني و فراهم کردن امکانات مورد نياز براي حاشيه نشينان و کم کردن فاصله و خلا موجود بين آنها و شهرنسينان اقدامات لازم را در اين زمينه انجام داد و انجام اين امور که از لوازم و مقدمات پيشگيري و کاهش ميزان جرايم و آسيب هاي اجتماعي در اين مناطق است، امکان پذير نمي باشد مگر با مشارکت و همکاري و همدلي کليه دستگاه هاي ذيربط به ويژه سازمانها و نهادهاي آموزشي، فرهنگي، انتظامي، رفاهي و قانونگذاري.

چکیده. 1
مقدمه. 2
حاشیه‌نشینی.. 2
ضرورت بحث.. 3
تعاریف حاشیه نشینی.. 3
تاریخچه حاشیه نشینی.. 4
اصطلاحات حاشیه نشینی.. 5
دلائل و علل حاشیه نشینی.. 6
ویژگیهای کلی مناطق حاشیه نشین.. 7
ویژگیهای ترکیب جمعیتی.. 8
ویژگیهای فرهنگی.. 8
ویژگیهای اخلاقی.. 8
خدمات اجتماعی و رفاهی.. 8
ویژگی امنیت.. 9
راهكارهای ارائه شده برای حاشیه نشینی.. 9
حاشیه نشینی در شهرها و ارتباط آن با امنیت عمومی.. 12
دلایل حاشیه نشینی.. 14
آسیب‌های حاشیه نشینی.. 15
عوامل توسعه نواحی حاشیه نشینی شهرها 15
حل مشكل حاشیه نشینی و عدم افزایش حاشیه نشینها 16
دلایل به وجود آمدن ساختار روستایی در حاشیه شهرها 18
دلایل دامن زدن حاشیه نشینان به ناهنجاری های اجتماعی.. 18
چرا حاشیه نشینی مضر است؟. 20
همگرایی همه ارکان جامعه. 21
بیكاری عامل اصلی مهاجرت به شهر. 21
بیكاری مهمترین علت گسترش حاشیه نشینی.. 22
حاشیه نشینی کلان شهرها؛ پیامد بیكاری روستائیان.. 23
نتیجه گیری.. 24

راهکارهای عملی.. 25
پیشنهاد های اجرایی.. 26